Dossier Israëlisch-Palestijns conflict
Betogers protesteren voor de Palestijnse zaak in Barcelona. Foto: AP
De erkenning van Palestina als staat is niet alleen een belangrijke symbolische geste voor de Palestijnen, die hen meer macht geeft aan de onderhandelingstafel. Het is ook een belangrijk signaal aan Israël dat het zo niet verder kan. Dat zegt expert internationale politiek Dries Lesage nu 3 westerse landen van plan zijn Palestina als staat te erkennen.
Welke landen erkennen Palestina al?
Volgens de Palestijnse Autoriteit zijn er nu al 142 landen die Palestina als land erkennen. Daar komen er binnenkort dus nog 3 bij, Europese landen bovendien.
Dat is "een overweldigende meerderheid van de wereldgemeenschap", zegt Dries Lesage, hoofddocent aan de Universiteit Gent en expert internationale politiek in de podcast 'Het kwartier'. "De groep van landen die dat niet doen, vooral pro-westerse of westerse landen, wordt steeds kleiner."
Luister: De podcast 'Het kwartier' buigt zich over de erkenning van de staat Palestina.
Palestina erkennen: een oplossing? Hoe giftig zijn mijn kleren? En is de lynx welkom?
Op dit moment erkent zo goed als geen enkel West-Europees land Palestina. Alleen Zweden doet dat. De andere Europese landen die Palestina wél al erkennen, zijn Oost-Europees, zoals Bulgarije of Roemenië. "Die hebben dat al gedaan in 1988, maar dat was voor hen nog de communistische tijd."
Wat betekent het nu 3 westerse landen zich daarbij voegen?
"Dat is politiek heel belangrijk omdat de meeste beschermers van Israël westerse landen zijn", zegt Lesage. "De Verenigde Staten en landen van de Europese Unie leveren wapens aan Israël en staan op de rem tegen sancties voor producten uit de bezette gebieden."
"De West-Europese landen hebben altijd gezegd dat ze op termijn wel een Palestijnse staat willen erkennen, maar dan wel binnen een onderhandelde oplossing met Israël", legt VRT NWS-buitenlandjournalist Inge Vrancken uit.
"Maar nu, na meer dan 7 maanden oorlog, is er geen enkel vredesgesprek in het vooruitzicht. De Spaanse premier Sánchez voelt zich gedwongen om Palestina te erkennen omdat de tweestatenoplossing in gevaar is en Israël geen enkel initiatief neemt."
Bekijk: Er waren tot nu toe geen West-Europese landen die Palestina erkennen, zegt Inge Vrancken.
Videospeler inladen...
Palestina pas erkennen na een vredesakkoord met Israël, "betekent bovendien dat je de bezettende staat Israël medezeggenschap geeft, en zelfs een vetorecht, over het statuut van de bezette Palestijnse gebieden", vult Lesage aan.
"Maar Noorwegen, Ierland en Spanje draaien nu die logica nu om. Ze erkennen eerst wat al in 1967 duidelijk was: dat die gebieden niet van Israël zijn en aan de staat Palestina toebehoren. Die Palestijnse staat kan dan als gelijke onderhandelen met Israël over de toekomst."
Wat verandert dit op het terrein?
"Het kan de druk op Israël verhogen om te stoppen met de bezetting van de Palestijnse gebieden en voortdurend nieuwe nederzettingen bouwen", denkt Lesage. "De hele wereld is het erover eens dat die illegaal zijn.".
"De erkenning van Palestina is ook een signaal dat de Palestijnen recht hebben op de bezette gebieden: de Westelijke Jordaanoever, Oost-Jeruzalem en Gaza. Het moet heel duidelijk zijn dat die gebieden, die Israël in 1967 heeft veroverd, niet tot Israël behoren, nooit tot het moderne Israël behoord hebben en dat ook nooit zullen doen. Het vestigt de aandacht op de 700.000 Israëlische kolonisten die daar eigenlijk niet mogen zijn."
Kan dit voor vrede zorgen?
Eigenlijk gaat de erkenning niet over hoe het grondgebied van Palestina eruit moet zien of wie het moet leiden, zegt Inge Vrancken nog. "Het gaat meer om de juridische impact: als je als land beslist de staat Palestina te erkennen, dan zeg je dat je het een gelijkwaardige partner aan Israël vindt. Dat is belangrijk als er eventueel ooit gesprekken zouden komen."
Ook Lesage denkt dat dit belangrijke gevolgen kan hebben voor eventuele gesprekken tussen Israël en Palestina. "De landen die Palestina erkennen zeggen: dit is een voorwaarde voor vrede. Zolang de bezetting, de kolonisatie en de bloedige onderdrukking voortduren, zal dat Palestijns verzet blijven uitlokken, ook op manieren die we niet willen zien, zoals Hamas en zijn afschuwelijke terreurdaad van 7 oktober. Zolang de Palestijnen de vrijheid niet krijgen waar ze recht op hebben, zal dit conflict niet beëindigd kunnen worden."
"De landen die Palestina erkennen zien dat als een hoeksteen van de tweestatenoplossing: 2 volwaardige staten op het historische gebied Palestina. Israël is sinds de oprichting in 1948 erkend door de meeste landen in de wereld. Palestina is al erkend door meer dan 140 landen en vormt dan een volwaardige soevereine staat op die bezette gebieden."
Zullen er nog Europese landen volgen?
"Dit zal ongetwijfeld de druk opvoeren op andere landen om Palestina te erkennen, ook in West-Europa", denkt Vrancken. "Ik kan me inbeelden dat er nog meer erkenningen volgen."
Ook Lesage denkt dat dat best kan. "Een tijdje geleden is er al een stemming geweest in de Algemene Vergadering van de VN om Palestina te erkennen als volwaardige lidstaat. Nu genieten ze een waarnemersstatus."
"Er is ook een stemming geweest in de VN-Veiligheidsraad. Die goedkeuring is er door het Amerikaanse veto niet gekomen, maar toen heeft Frankrijk wel voor de erkenning gestemd. De kans is dus groot dat Frankrijk Palestina ook formeel zal erkennen als staat."
Wat doet België?
De kern van de federale regering besliste vandaag om Palestina voorlopig niet te erkennen. Onder meer premier De Croo (Open VLD) en minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR) zeiden eerder op de dag al dat de timing niet goed zit.
"Wij zijn voorstander van een Tweestatenoplossing", zei Lahbib. "We willen nu verder werken en dit momentum grijpen, zeker nu we voorzitter zijn van de EU, om te bemiddelen om tot een oplossing te komen. Drie lidstaten hebben een belangrijke stap gezet, andere hebben meer vragen."
